Historia neonów sięga końca XIX wieku, kiedy Sir William Ramsay odkrył gaz neonowy. Kilka lat później George Claude, francuski wynalazca, zastosował go w lampie próżniowej. Neony zyskały na popularności w Stanach Zjednoczonych w latach 20. XX wieku, a kolejne dekady przyniosły temu rodzajowi oświetlenia sławę na całym świecie.

Tak szeroki rodzaj zastosowań, jakie oferowały lampy neonowe, nie mogły także pominąć sztuki, a w latach 70. ubiegłego stulecia neon stał się elementem designu. Coraz śmielej także pojawiać się zaczął w wystroju wnętrz.

Choć w ostatnim trzydziestoleciu wiele neonów zniknęło z przestrzeni publicznej, ustępując miejsca innym formom reklamy, w ostatnich latach znów odzyskują zainteresowanie. Coraz chętniej są także wykorzystywane we wnętrzach domowych: jako dodatkowy element oświetlenia lub po prostu nowoczesna ozdoba.

Lampa i ozdoba w jednym

Reklamowy charakter tego rodzaju lamp nie przeszkadza projektantom wnętrz ani innym miłośnikom designu do umieszczania ich w przestrzeniach mieszkalnych. Lampy neonowe w domu zazwyczaj są mniejsze i delikatniejsze niż te zewnętrzne. Nie wymagają zastosowania aż tak wytrzymałych materiałów, jak te, które muszą znieść różne warunki atmosferyczne, w tym nawet siarczysty mróz.

Mogą mieć różne kształty i kolory, co osobom posiadającym bogatą wyobraźnię z pewnością przypadnie do gustu. Na rynku jest wiele firm, które umożliwiają wykonanie własnego projektu neonu. Możliwości zdają się być zatem nieograniczone!

Warto w tym miejscu wspomnieć też od czego zależy kolor lampy neonowej. Na barwę, którą widzi nasze oko, wpływa nie tylko zastosowany w lampie gaz szlachetny lub jego mieszanina, ale także ciśnienie, któremu jest poddawany w szklanej obudowie. Przykładowo – jeśli w lampie znajduje się czysty neon, będzie ona świeciła na pomarańczowo. Z kolei w przypadku argonu światło będzie niebieskie.

Gdzie będą najlepiej wyglądały domowe neony?

Ten rodzaj oświetlenia najlepiej sprawdzi się w salonie, kuchni (zwłaszcza tej otwartej – w postaci aneksu) oraz korytarzu. Może stanowić dodatkowe, wieczorne źródło światła lub w ozdobny sposób podkreślać charakter domowników. Na korytarzu może subtelnie oświetlać drogę. Nie ma jednak przeszkód, by neonowe lampy pojawiły się także w łazienkach czy sypialniach. Popularnym w młodzieżowych pokojach są lampy z imieniem lokatora.

Pokoje dziecięce mogą ozdobić z kolei lampy w kształcie zwierząt czy postaci z bajek.

Jak zaprojektować własną lampę neonową?

Twórcy neonów twierdzą, że własny wzór lampy jest jak tatuaż – musi być dobrze przemyślany i wyrażać charakter autora. Na szczęście wymiana lampy jest nieco prostsza niż modyfikacja tatuażu.

Projektowanie warto zacząć od określenia, co chcemy za pomocą lampy osiągnąć: jasne, mocne światło czy raczej subtelne, dekoracyjne oświetlenie. Kolejne aspekty, które warto dobrze przemyśleć, to styl i wzór. Jeśli wystrój wnętrza jest bardziej nowoczesny, lepiej sprawdzą się zdecydowane kształty. We wnętrzach industrialnych czy loftach dobrze będą wyglądały ozdoby w stylu steampunk. Retro aranżacje mogą nawiązywać do minionych epok – na przykład za pomocą stylu czcionki.

Neony mają zazwyczaj dość intensywne kolory – zastanów się, jaki będzie najlepiej oddawał charakter Twojego wnętrza – o szczegółowe wytyczne warto dopytać doświadczonych twórców lamp neonowych.

Koszty neonowej lampy

Ceny za neonową lampę zależą od jej wielkości i stopnia skomplikowania. Zazwyczaj pracownie wyceniają je podając cenę za metr bieżący. Oferty na rynku wahają się między 50 a nawet 200 zł za metr lampy. Czy jednak jest to rozwiązanie korzystne w eksploatacji?

Światło neonowe nie jest tak energooszczędne, jak bardzo popularne w ostatnich latach oświetlenie LEDowe. Pobiera nieco więcej energii, ale jest też mocniejsze oraz trwalsze. Może świecić nieprzerwanie przez długie miesiące.

Gdzie szukać inspiracji? Na pewno warto odwiedzić pierwsze w Polsce Muzeum Neonów, które zlokalizowane jest w Warszawie. Można tam podziwiać kultowe reklamy, które zdobiły ulice polskich miast w okresie PRL-u.

Japońskie wnętrza od dawna zachwycają nas swoim wyrafinowanym pięknem, na które składają się minimalizm i funkcjonalność, które jednak wydają się trudne do przeniesienia na rodzimy grunt. To jednak fałszywe założenie, bo wiele elementów możemy z łatwością przenieść do naszych mieszkań.

Zagospodarowanie przestrzeni

Europejczycy postrzegają przestrzeń jako otwartą lub zamkniętą, z wyraźną granicą między tym, co znajduje się wewnątrz, a tym, co na zewnątrz. Tymczasem Japończycy patrzą na wnętrze mieszkań zupełnie inaczej – dla nich przestrzeń jest ruchoma i płynna stąd wiele w niej przeźroczystości, lekkie konstrukcje i materiały wykończeniowe. Można powiedzieć, że wnętrze japońskiego domu projektuje się w taki sposób, aby przestrzeń można było dowolnie kreować, w zależności od potrzeb.

To rozwiązanie, które śmiało można przenieść do naszych wnętrz – wystarczy sięgnąć po lekkie, rozsuwane drzwi wystylizowane na japońskie shōji, czyli ruchomy, zsuwany ekran służący do dzielenia pokoju lub jako drzwi do niego, składający się z drewnianych ramek wypełnionych tradycyjnym papierem japońskim washi. Dzisiaj jest są to przeważnie materiały z tworzyw sztucznych.

Takie swobodne modyfikowanie przestrzeni jest nie tylko efektowne, ale także funkcjonalne: w naszych warunkach może pomóc dostosować mieszkanie do zmieniających się potrzeb jego mieszkańców, na przykład wydzielenia dodatkowej sypialni lub miejsca do pracy.

Sypialnia i tatami

Chociaż współczesny japoński dom coraz bardziej przypomina dom europejski, zachowało się coś, czego nie może zabraknąć: to wyłożona matami tatami sypialnia. 

Tatami to tradycyjna mata japońska wykonana ze słomy ryżowej, o powierzchni z plecionej trawy igusa i bokami obszytymi czarnym materiałem. Jej standardowe wymiary maty to 90×180 cm, dlatego tatami jest także jednostką miary powierzchni: Japończyk najczęściej powie, że pokój ma kilka tatami. 

Tatami, wraz z materacem futon, jest idealnym miejscem nie tylko do spania, ale także do ćwiczeń i medytacji. Taka podłoga zapewnia wyjątkowy komfort dla bosych stóp, w dodatku może być układana bezpośrednio na wylewce betonowej lub na gęstym szkielecie drewnianym. W ofercie sklepów z artykułami wnętrz można już znaleźć bogaty asortyment zarówno mat tatami, jak i futonów, które gwarantują głęboki, zdrowy sen.

Natura, natura i jeszcze raz natura

W aranżacji japońskich wnętrz stosuje się tylko naturalne materiały takie jak drewno, papier, bambus. Bliskość z przyrodą widać przede wszystkim w palecie barw – przeważają delikatne brązy, biele i szarości wzmocnione kontrastową czernią i czerwienią. To także odpowiednie oświetlenie, którego źródło jest mało eksponowane i rozpraszane dzięki papierowym ekranom.

No i nie zapominajmy o przyrodzie! Co prawda nie wszyscy mają przydomowy ogródek, można jednak sięgnąć po miniaturowe drzewka bonsai, betonowe lub drewniane korytka za oknem wypełnione starannie wygrabioną ziemią lub …kilka gładkich kamieni.

Tokonoma  

Głównym elementem japońskiego pokoju jest tokonoma, czyli nisza z podwyższoną podłogą. Pierwotnie służyła jako domowy ołtarz, współcześnie eksponuje się w tym miejscu malarstwo dekoracyjne, kaligrafię (kakemono) i ikebanę. Naprzeciwko tokonoma usytuowana jest druga nisza z półkami, chigai-dana, która służy za domową bibliotekę.

Tokonoma bardzo łatwo dostosować do potrzeb naszego salonu – będzie stanowić doskonałe tło dla ulubionego obrazu (pamiętajmy: minimalistycznego!), artystycznej fotografii czy kwiatowej, zmienianej sezonowo kompozycji – na przykład bożonarodzeniowej choinki!