Balkon to nie tylko przedłużenie mieszkania, ale także doskonałe miejsce do stworzenia zielonej oazy. Niezależnie od tego, czy mieszkasz w centrum miasta, czy na spokojnym obrzeżnym osiedlu, odpowiednio dobrane rośliny pozwolą Ci cieszyć się pięknem natury przez całe lato. Sprawdź, jakie kwiaty i warzywa warto posiać, by już w czerwcu cieszyć się barwami, zapachami i – w niektórych przypadkach – także smakami.

Balkonowy mikroklimat – poznaj swoją przestrzeń

Zanim zasiejesz pierwsze nasiona, warto przyjrzeć się warunkom, jakie panują na Twoim balkonie. Kluczowym czynnikiem jest nasłonecznienie, które zależy od ekspozycji na stronę świata. Ten fakt sprawia, że nie wszystkie rośliny się u Ciebie przyjmą. Z naturą nie wygrasz, dlatego lepiej wiedzieć, w jakie rośliny warto inwestować pieniądze i czas. 

Balkon południowy – królestwo słońca

To najlepsze miejsce dla roślin ciepłolubnych. Latem bywa tu bardzo gorąco, dlatego warto wybierać gatunki odporne na upały i suszę, np. pelargonie, werbeny, petunie, zioła śródziemnomorskie (bazylia, tymianek, rozmaryn), a także pomidorki koktajlowe. Przy takiej ekspozycji ozdobne rośliny będą miały piękne kwiaty, a owocujące – soczyste i słodkie owoce. Taki balkonowy ogródek będzie jednak wymagał regularnego nawadniania. Dlatego, jeśli wybierasz się na dłuższy urlop – zwłaszcza w letnie miesiące, zadbaj o opiekę dla swoich roślinek. Skuteczne mogą okazać się np. kule do podlewania, które dozują wodę w zależności od stopnia suchości podłoża. 

Balkon zachodni – słońce popołudniowe

To świetne miejsce dla roślin, gdyż słońce w ciepłe miesiące jest tu dość długo, ale nie przez cały czas, dzięki czemu ryzyko przesuszenia czy nawet „spalenia” nie jest duże. Będzie tu słońce popołudniowe, a zatem promieniowane nie będzie aż tak intensywne. Dobrze sprawdzą się tu rośliny kwitnące oraz te, które potrzebują umiarkowanego nasłonecznienia. Idealne będą begonie, lobelie, surfinie, a także papryczki chili i mięta.

Balkon wschodni – słońce poranne

Słońce jest tu od wschodu do wczesnego popołudnia. Świeci mocno, ale temperatura powietrza o tej porze dnia nie jest zazwyczaj bardzo wysoka. To łagodniejsze warunki, odpowiednie dla większości roślin balkonowych. Świetnie będą się tu czuły fuksje, niezapominajki, bratki, a także szczypiorek, pietruszka i sałata.

Balkon północny – wyzwanie dla ogrodnika

Północna ekspozycja ma najmniej słońca, dlatego uprawa roślin na takim balkonie wymaga nieco więcej wprawy. Choć to miejsce z ograniczonym dostępem światła, nie oznacza to rezygnacji z zieleni. Sprawdzą się tu rośliny cieniolubne jak bluszcz, paprocie, barwinek, begonie bulwiaste czy niektóre odmiany ziół jak melisa i mięta. Raczej nie uświadczysz tu jednak barwnych kwiatów ani owoców. 

Co posiać, by do czerwca cieszyć się efektem?

Odpowiednie zaplanowanie siewu to klucz do sukcesu. Poniżej znajdziesz harmonogram ogrodnika-amatora, który pozwoli Ci stworzyć efektowną balkonową kompozycję do czerwca. Działania możesz rozpocząć już na początku roku – w styczniu i lutym, choć to jeszcze nie jest czas na wysiew. Wykorzystaj te zimowe miesiące na zrobienie listy roślin, które chce uprawiać. Sprawdź, jakie lubią warunki i ustal ekspozycję swojego balkonu. Jak już wiesz z powyższej części tekstu – nie wszystkie rośliny odnajdą się w każdych warunkach. To dobry czas na wybór odpowiednich donic, a także zakup ziemi i nawozów. Dzięki temu unikniesz wyższych cen, które z reguły towarzyszą zbliżaniu się ogrodowego sezonu. Jeśli zależy Ci na wczesnych plonach – już teraz możesz działać z rozsadami w domu. Warunkiem będzie jednak posiadanie wolnego parapetu, gdyż na balkonową hodowlę jest jeszcze zdecydowanie zbyt zimno. 

W marcu jak w garncu: pierwsze siewy do domowej rozsady

Do wysiania w domu w pierwszy wiosenny miesiąc najbardziej sprawdzą się te rośliny:

• Pelargonie i petunie – potrzebują dużo czasu, aby zakwitnąć.
• Pomidor koktajlowy – wysiany w marcu da owoce w czerwcu.
• Bazylia i oregano – zioła można uprawiać cały rok, ale wcześniejszy siew przyspieszy zbiór.

Pamiętaj jednak, że to jeszcze nie czas, by wystawiać je na balkon. Z dużym prawdopodobieństwem zmarzną.

Kwiecień-plecień, bo przeplata – trochę zimy, trochę lata: czas na więcej!

To kolejny dobry miesiąc na wysiew do skrzynek w domu lub inspektu. Pomyśl o sałatach i roślinach ozdobnych, którym nawet chłodniejsze noce nie są straszne:

• Sałata masłowa i rukola – szybki plon nawet po 3 tygodniach.
• Nagietki, bratki, lobelie – wcześnie kwitnące, odporne na chłody.

W cieplejsze dni kwietnia możesz już pokusić się o wysiew bezpośrednio do balkonowych donic. Świetnie sprawdzą się tu groszek pachnący i nasturcje, które już za kilka tygodnie ucieszą Cię pięknymi kwiatami. 

W maju jak w raju: a u ogrodnika przesadzanie i sadzenie

Maj to intensywny czas dla domowych miłośników roślin. Po tzw. „zimnych ogrodnikach”, czyli dniach, w których temperatury mogą jeszcze dość znacząco spadać w nocy (a zazwyczaj przypada ten okres na pierwszą połowę maja), możesz już bezpiecznie wystawić rośliny na balkon. Jeśli Twoje parapety obfitują w kiełkujące pelargonie, pomidorki i papryczki, czas je przesadzić do docelowych donic – pamiętaj o tym, by każda roślinka miała sporo miejsca, inaczej ich owoce czy kwiaty będą nieduże. W maju dobrze jest posadzić zioła – rosną szybko i obłędnie pachną. Tymianek, rozmaryn czy szałwia przydadzą się w wielu letnich daniach!

W czerwcu się okaże, co nam Bóg da w darze: podziwiaj efekty

Twoje rośliny powinny już cieszyć oko – petunie i pelargonie będą w pełni kwitnienia, a pomidorki koktajlowe wydadzą pierwsze owoce. Zioła będą nadawać się do zbiorów – możesz je zasuszyć, zetrzeć i wsypać do słoiczków, by cieszyć się wspaniałym aromatem cały rok. Sałatę możesz z kolei wysiewać co 2-3 tygodnie, dzięki czemu nie zabraknie Ci zieleniny przez całe lato.

Balkon dla zmysłów – łączenie roślin

Warto łączyć rośliny ozdobne z użytkowymi. Wygląda to pięknie, a dodatkowo rośliny korzystnie na siebie wpływają. Przykładowo bazylia i pomidory wspierają się w rozwoju i pięknie razem wyglądają. A gdy do tego zestawu w misce dodasz jeszcze mozzarellę i oliwę z oliwek – otrzymasz idealną letnią sałatkę pełną witamin i smaku. Dobrze razem czują się też lawenda i truskawki. To połączenie odstrasza mszyce, a piękny zapach współgra z pysznymi czerwonymi owocami. Ładnie razem wyglądają też nasturcja i sałata. 

Garść praktycznych porad

• Podlewaj regularnie – szczególnie latem, rano lub wieczorem. Nie rób tego w samo południe, bo słońce może spalić Twoje zroszone wodą rośliny!
• Zadbaj o drenaż w doniczkach – unikniesz przelania korzeni. Wystarczy na dno donic wysypać trochę keramzytu. 
• Stosuj nawozy co 2-3 tygodnie – wybierz naturalne, jeśli hodujesz warzywa. Możesz je przygotować samodzielnie z odpadów bio lub kupić w sklepie ogrodniczym koncentrat, który wystarczy Ci na cały sezon. 
• Obserwuj rośliny – szybko reaguj na szkodniki lub choroby. Problemy zduszone w zarodku ochronią zaatakowaną roślinę oraz wszystkie pozostałe, które mogłyby „się zarazić”.

Zielony balkon to nie tylko ozdoba, ale i miejsce relaksu, kontaktu z naturą i… satysfakcji z własnoręcznie wyhodowanych roślin. Bez względu na warunki, możesz stworzyć przyjemną przestrzeń, która od wiosny aż po jesień będzie cieszyć oko i zmysły. Kluczem jest poznanie możliwości swojego balkonu, odpowiedni dobór gatunków i przestrzeganie harmonogramu prac ogrodniczych. Niech Twój balkon zakwitnie tego lata!